نشاسته ذرت چیست؟
همگی تا حدودی با مشخصات ظاهری و کاربردهای متنوع نشاسته آشنا هستید و ذرت نیز یکی از منابع استخراج و تامین این محصول است. نشاسته ذرت ترکیبی از گلوکز (نوعی قند ساده) بوده و منبعی اصلی برای تامین انرژی در بدن محسوب می‌شود.
قطعا تا کنون پودر سفید درون دانه‌های ذرت را دیده‌اید؛ این پودر سرشار از نشاسته است و منبعی طبیعی برای تهیه این ماده پر خاصیت و کاربردی محسوب می‌شود. خواص غذایی و درمانی نشاسته ذرت نیز اهمیت تهیه و مصرف این پودر را دوچندان می‌کنند.
از آنجایی که با اضافه شدن نشاسته به مایعات، شبکه‌ای از گلوکز حجم محلول را پر و غلیظ می‌سازد؛ لذا نشاسته ذرت به عنوان یک غلظت دهنده برای ایجاد بافت ژله‌ای مایعات استفاده می‌شود. به این ترتیب خاصیت ضخیم سازی نشاسته در تهیه بسیاری از مواد غذایی و درمانی کاربرد دارد.
نشاسته ذرت چیست؟
نشاسته ذرت می‌تواند بافتی ژلاتینی به مایعات ببخشد و به نوعی یک غلظت دهنده طبیعی برای تهیه بسیاری از خوراکی‌ها محسوب می‌شود.
بیشتر بخوانید: انواع نشاسته و کاربرد آن‌ها
طرز تهیه نشاسته ذرت
با توجه به اینکه نژادهای مختلفی از ذرت را برای تهیه نشاسته مورد استفاده قرار می‌دهند و احتمالا بافت اولیه آن‌ها از لحاظ ظاهری، طعم، مواد مغذی و… متفاوت است؛ بنابراین نشاسته تهیه شده از ذرت‌های مختلف نیز مشخصات متفاوتی دارند.
تهیه نشاسته از هر نوع ذرت، نیازمند طی کردن مراحل زیر است تا کربوهیدرات موجود در پودر ذرت استخراج شود و پس از فرآوری لازم نیز به صورت نشاسته وارد بازار مصرف‌کنندگان بشود.
- جداسازی دانه‌های ذرت از غلاف و تبدیل آن‌ها به پودر
- مخلوط کردن پودر ذرت با آب و جداسازی نشاسته از سایر اجزای موجود در ذرت
- قرار دادن محلول حاوی نشاسته به حالت سکون و تشکیل رسوب‌های سفید رنگ نشاسته در ته ظرف
- شستشوی نشاسته رسوب شده با آب و جداسازی اجزای غیر کاربردی مانند رنگدانه‌ها و املاح حلال در آن
- خشک کردن نشاسته و حذف رطوبت در دمای پایین و تبدیل آن به صورت پودر قابل استفاده
طبق مراحل فوق و در نهایت نشاسته ذرت آماده است و می‌توان آن را در صنایع غذایی مختلف برای غلظت دهی، گرانوله کردن یا بهبود برخی ویژگی‌های مواد غذایی یا درمانی به کار برد.
آیا نشاسته ذرت طبیعی است؟
این سوال بسیاری از افرادی است که به روش‌های خوراکی یا درمانی قصد استفاده از نشاسته ذرت را دارند؛ لذا اگرچه منبع پودر و آرد ذرت هر دو مشترک است و نشاسته یکی از مشتقات اصلی آرد ذرت محسوب می‌شود.
اما آرد به طور مستقیم و تنها از طریق پودر کردن دانه‌های ذرت به دست می‌آید؛ در حالی که نشاسته به روش‌های صنعتی و از استخراج کربوهیدرات‌های موجود در پودر ذرت تهیه می‌شود. بنابراین می‌توان فرآیند تولید نشاسته را روشی صنعتی دانست در حالی که خود این محصول منبعی ارگانیک دارد.
تفاوت نشاسته ذرت و آرد ذرت از نظر کاربرد چیست؟
اگرچه آرد ذرت و نشاسته ذرت هر دو از فرآورده‌های این دانه غلات هستند؛ اما هر یک از لحاظ بافت، ویژگی‌های ساختاری، کاربرد و… تفاوت‌هایی دارند و به صورت‌های مختلفی در زمینه‌های خوراکی و درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- فرآیند تهیه نشاسته نسبت به آرد پیچیده‌تر بوده و زمینه مصرف این محصول نیز در مقایسه با آرد ذرت بسیار گسترده‌تر است.
- آرد ذرت بیشتر برای تهیه خمیر نان و شیرینی‌جات مصرف می‌شود؛ اما نشاسته به عنوان یک افزودنی خوراکی در ترکیب مواد غذایی برای ایجاد حجم، غلظت و برخی ویژگی‌های دیگر کاربرد دارد.
- از نشاسته برای ایجاد بافت پفکی و منعطف در شیرینی‌جات و نان‌ها، بدون تغییر در عطر و طعم نیز استفاده می‌شود.
- همچنین نشاسته ذرت برخلاف آرد ذرت، در صنایع آرایشی و بهداشتی نیز برای تهیه مواد تقویتی یا ترمیمی پوست یا مو به کار می‌رود.
- آرد ذرت در تهیه انواع نودل و پاستا کاربرد دارد در حالی که بافت ژلاتینی نشاسته در تهیه کارامل‌ها، بستنی، خامه، دسر و… استفاده می‌شود.
نشاسته ذرت نه تنها حاوی خواص غذایی بالایی است؛ بلکه برای تهیه بسیاری از شیرینی‌جات و خوراکی‌ها نقش غلظت دهنده و ژلاتین ساز دارد.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه پاستیل با نشاسته
خواص نشاسته ذرت
ساختار پلیمری نشاسته خواص متعددی به این محصول می‌بخشد و با ایجاد حالت ژلاتینی و غلظت دهنده در این ماده، سبب کاربرد زیاد نشاسته ذرت در تهیه مواد مختلف می‌شود.
اولین و مهمترین خاصیت نشاسته ذرت، غلظت دهی و حفظ پایداری مایعات و محلول‌ها است که در بسیاری از صنایع غذایی برای ضخامت دهی و حفظ انسجام مواد خوراکی مختلف نقش دارد.
با خیساندن نشاسته بافتی ژلاتینی و کشسان ایجاد می‌شود که ماندگاری قابل ملاحظه‌ای دارد و از این خاصیت برای تهیه بسیاری از مواد خوراکی، مواد درمانی و محصولات مراقبتی پوست و مو استفاده می‌شود.
این محصول فاقد گلوتن بوده و جهت مصرف افراد حساس به این ماده، جایگزینی مناسب برای سایر نشاسته‌‌های دارای گلوتن است. علاوه بر این نشاسته ذرت حاوی مقدار قابل توجهی فیبر و مواد معدنی مانند پتاسیم، فسفر، منیزیم و تیامین است که هر یک در تامین نیازهای متابولیسم بدن نقش مهمی دارند.
ضمنا نشاسته ذرت قابلیت جذب آب و پیشگیری از ترشح مایعات را دارد و این ویژگی انسجام دهنده، سبب حفظ بافت و رطوبت نسبی بسیاری از مواد غذایی مانند سسها، پنیر، خامه و… می‌شود.
کاربردهای نشاسته ذرت
نشاسته به عنوان یک فرآورده از ذرت در بسیاری از محصولات غذایی شامل نان، کیک، بیسکوییت، پفک، شیرینی و سایر محصولات خوراکی استفاده می‌شود و تاثیرات متعددی بر بافت و کیفیت مواد غذایی دارد.
همچنین به عنوان ضخامت دهنده و پایدارکننده در غذاها و نوشیدنی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و باعث ایجاد قوام و پایداری در محصولات غذایی می‌شود؛ علاوه بر این یک ماده شیرین‌کننده در تهیه شکلات، آبمیوه‌ها و دسرها نیز محسوب می‌شود.
نشاسته ذرت در تهیه برخی از داروها به عنوان یک ماده پایدارکننده و حامل کاربرد دارد. ضمنا برای تهیه کپسول‌ها و برخی از مواد دیگر نیز استفاده می‌شود و این موارد تنها برخی از کاربردهای نشاسته ذرت در تهیه مواد مختلف هستند.
نشاسته ذرت برای پوست چه خواصی دارد؟
جالب است بدانید که این فرآورده نه تنها از ارزش غذایی و مصارف خوراکی بالایی برخوردار است؛ بلکه به عنوان یک ماده تقویت‌‌کننده و ترمیمی در رفع عارضه‌های پوستی و تامین مواد مغذی جهت شادابی و طراوت پوست نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- نشاسته ذرت در تنظیم PH پوست تاثیر دارد و مانعی برای تجمع چربی‌ها که از عوامل اصلی آلودگی و ایجاد جوش روی سطح پوست هستند محسوب می‌شود.
- مقادیر بالای فیبر و آنتی‌اکسیدان موجود در نشاسته از تاثیر رادیکال‌های آزاد بر روی پوست پیشگیری کرده و روند پیری را کند می‌سازد.
- این محصول به عنوان یک آبرسان قوی عمل کرده و از خشکی و ایجاد ترک‌های پوستی بر اثر کم آبی پوست جلوگیری می‌کند.
- خاصیت تسکین دهنده و ضد التهابی نشاسته ذرت نیز در درمان آلرژی، اگزما و سوختگی پوست موثر است.
مواد مغذی و املاح معدنی موجود در نشاسته سبب تقویت و ترمیم عارضه‌های پوستی می‌شوند و خاصیت ژلاتینی این محصول نیز به لیفت و جوان سازی پوست کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: ماسک صورت با نشاسته ذرت
با نشاسته ذرت چه درست کنم؟
نشاسته ذرت به عنوان یک ماده غلظت دهنده عمل می‌کند و به محصولات غذایی تراوشی مانند پودینگ، سوپ و سسها، شیرینی‌جات و بسیاری از محصولات دیگر کمک می‌کند تا دارای غلظت و حالت فیزیکی پایداری باشند.
سس و سوپ: با کمک نشاسته ذرت می‌توانید غلظت انواع سوپ و سسها را تنظیم کرده و این قبیل از غذا و چاشنی‌ها را به اصطلاح قوام بیاورید.
دسرها: امکان ایجاد بافت ژلاتینی و منعطف توسط نشاسته ذرت، سبب کاربرد خاص این محصول در تهیه انواع پودینگ‌ها، کارامل‌ها و دسرهای مختلف می‌شود.
شیرینی‌جات: با استفاده از این محصول می‌توانید انواع کیک‌ها و شیرینی‌جات را با حالتی پفکی و منعطف تهیه کرد و بافت اسفنجی و نرمی به شیرینی‌جات بخشید.
نان‌ها: به منظور غلظت دادن، ایجاد بافت پفکی و حفظ تازگی انواع نان ساندویچ یا نان صبحانه، نشاسته ذرت را به عنوان ماده قوام دهنده استفاده می‌کنند.
ضمنا از این محصول کربوهیدراتی در تهیه بسیاری از غذاهای آسیایی، چاشنی‌ها، مربا، ترشیجات و ماردینا جهت ایجاد بافت کاراملی یا ژلاتینی و بسیاری از ویژگی‌های دیگر استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: نشاسته ذرت در کیک
جمع بندی
در تهیه و استفاده از نشاسته ذرت بهتر است نمونه آماده را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کنید تا از فرآیند تولید و مواد تشکیل دهنده این محصول اطمینان خاطر حاصل نمایید. فراموش نکنید که مصرف نشاسته ذرت مانند هر ماده دیگری باید با رعایت اعتدال استفاده شود.
مصرف این پودر در محصولات خوراکی، دارویی و غذایی دامنه گسترده‌ای دارد و بهتر است در صورت مصرف مداوم به عوارضی از قبیل نفخ، سوء هاضمه، مشکلات گوارشی و احتمال ایجاد حساسیت نیز دقت نمایید.
